กีฬาสี…ญี่ปุ่น
ท่านผู้อ่านรู้สึก เหมือนผู้เขียนบ้างไหมคะว่า การจะหยิบจับเสื้อผ้าอาภรณ์มาใส่ในแต่ละวัน ในช่วงที่ผ่านมาดูจะลำบากและอึดอัดคับข้องกันเหลือเกิน เนื่องเพราะไม่ต้องการให้ถูกจับไปอยู่ฝั่งฟากของความขัดแย้งในมหกรรมกีฬาสีระดับชาติที่ต่อเนื่องยาวนานกว่า 3-4 ปี เรื่องราวของการแบ่งสีในสังคมไทย ไม่ได้จำกัดขอบเขตการรับรู้อยู่เฉพาะในบ้านเมืองเราเท่านั้น หากยังแพร่กว้างออกไปสู่การรับรู้ของต่างชาติ บางแห่งถึงกับออกประกาศเตือนนักท่องเที่ยวอย่างเป็นทางการให้หลีกเลี่ยงการใส่เสื้อบางสี หากจะเดินทางมาท่องเที่ยวในประเทศไทย Travel Advisory ดังกล่าว คงบ่งบอกนัยบางอย่างให้สังคมไทยบ้างไม่มากก็น้อย ในทางกลับกัน เรื่อง “สี” สำหรับสังคมญี่ปุ่นนั้น หากจะคิดถึงในเชิง “สัญญะ” ก็คงจะไม่พ้นสีขาวและสีแดง ซึ่งเป็นสีธงชาติของญี่ปุ่นนั่นเอง “สี” เช่นที่ว่า ก็เป็นอุดมคติของสังคมไทย ที่ต้องการเห็นคนไทยสำนึกในสีของธงชาติไทยร่วมกัน แต่สิ่งเหล่านี้กลับเป็นสิ่งที่สังคมไทยต้องเรียกร้องกันอย่างหนาหูเพิ่มขึ้น เหมือนกับว่าความสำนึกดังกล่าวไม่ได้เป็นสิ่งที่มีอยู่ หากจะมองประเทศญี่ปุ่นเป็นกรณีศึกษา ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจอยู่ที่ ความสำนึกในเรื่องดังกล่าวมิได้เกิดขึ้นท่ามกลางการกล่าวอ้าง หรือเกิดขึ้นจากการรณรงค์ร้องขอกันเป็นห้วงๆ เพราะการปลูกฝังในเรื่องของความเป็นหมู่คณะ หรือการเสียสละเพื่อประโยชน์ส่วนรวมของสังคมญี่ปุ่น เป็นดอกผลของรูปการณ์จิตสำนึก จากการฟันฝ่าความทุกข์ยากของชาติ และเรียนรู้พัฒนาจากสิ่งเหล่านั้นร่วมกันอยู่เสมอ แม้ว่าโศกนาฏกรรม และความเห็นแก่ตัวในสังคมญี่ปุ่น เป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เหมือนกับทุกๆ สังคมในโลก แต่กระบวนการกล่อมเกลาทางสังคม (socialization) ของญี่ปุ่น ซึ่งปลูกฝัง “สิทธิ” และ “หน้าที่” อย่างชัดเจน แทบทุกระดับในสังคมญี่ปุ่น โดยเฉพาะการเน้นการมีส่วนร่วม และการทำงานเป็นหมู่คณะ ขณะที่ ยังคงเคารพ “สิทธิ” ความเป็นปัจเจก
Read More