TikTok Shop หนึ่งฟีเจอร์ในแอปพลิเคชัน TikTok โซเชียลมีเดียสายวิดีโอที่ฮิตฮอตติดอกติดใจเหล่าแม่ค้าออนไลน์ โดยเฉพาะการไลฟ์สด ตัวจริง เสียงจริง ขายจริง เห็นสินค้าจริง สามารถกระตุ้นต่อมนักชอปได้อยู่หมัด หลายรายกวาดยอดออเดอร์เพิ่มขึ้นหลายเท่า
สำหรับติ๊กต็อก (TikTok) คือแอปพลิเคชันที่เป็นบริการเครือข่ายสังคมสัญชาติจีน ประเภทไมโครบล็อกกิ้ง (micro-blogging) ช่วยให้ผู้ใช้สามารถสร้างเนื้อหาวิดีโอสั้น ๆ ความยาวไม่เกิน 15 วินาที เช่น การแสดงทักษะหรือท่าเต้น การแสดงมุกตลก การร้องลิปซิงก์ โดยบริษัท ไบต์แดนซ์ (ByteDance) เปิดตัวติ๊กต็อกในประเทศจีนเมื่อเดือนกันยายน 2559 ใช้ชื่อว่า “โต่วอิน” แปลว่า “เสียงสั่น”
หลังจากนั้นเปิดตัวในตลาดต่างประเทศเมื่อเดือนกันยายน 2560 และในวันที่ 23 มกราคม 2561 ติ๊กต็อกขึ้นแท่นเป็นแอปพลิเคชันอันดับ 1 จากการดาวน์โหลดแอปพลิเคชันฟรีในแอปสโตร์ต่าง ๆ ในหลายประเทศทั่วโลก ภายใน 1 ปีแรกมีผู้ใช้ 100 ล้านคน มีการดูวิดีโอมากกว่า 1 พันล้านวิดีโอทุกวัน มีการดาวน์โหลดประมาณ 80 ล้านครั้งในสหรัฐฯ และ 800 ล้านครั้งทั่วโลก
ทั้งนี้ บริการ TikTok Shop เปิดตัวออกมาตอบโจทย์กลุ่มพ่อค้าแม่ออนไลน์ ไม่ต้องผ่านคนกลาง เพราะผู้ใช้แอปฯ สามารถสั่งซื้อสินค้าได้โดยตรงและที่พิเศษ คือการไลฟ์สด สามารถคอมเมนต์ในช่องแชตแบบสดๆ ตอบโต้กันได้ในเวลานั้นระหว่างผู้ซื้อกับผู้ขาย
อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่ผู้ขายทุกคนจะสามารถไลฟ์สดได้ เพราะมีกำหนดเงื่อนไขผู้ขายต้องมีอายุ 18 ปีขึ้นไป และมียอดผู้ติดตาม 1,000 คนขึ้นไป เพื่อเปิดการใช้ฟังก์ชัน live
ส่วนยอดออเดอร์มีค่าธรรมเนียมสั่งซื้ออัตรา 3% ของยอดรวมคำสั่งซื้อ หรือขั้นต่ำ 5 บาทต่อคำสั่งซื้อ ซึ่งผู้ขายเป็นผู้จ่าย แต่ยอดที่สั่งซื้อมูลค่าที่น้อยเกินไป หรือต่ำกว่า 100 บาท TikTok Shop จะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมจากผู้ซื้อ เช่น สั่งซื้อสินค้าเพียง 35 บาท ไม่ถึงยอดขั้นต่ำการสั่งซื้อ จะเสียค่าธรรมเนียมสั่งซื้อขนาดเล็กอีก 65 บาท รวมแล้วไม่เกิน 100 บาท แต่หากมียอดสั่งซื้อมากกว่า 100 บาทขึ้นไป จะยกเว้นค่าธรรมเนียมคำสั่งซื้อ และหากสั่งซื้อเกิน 150 บาท ฟรีค่าส่ง ขณะที่แอปฯ อื่นต้องใช้การเก็บโค้ดหรือคูปองลดค่าส่ง
ด้านหมวดสินค้ามีการห้ามไลฟ์สดสินค้ากลุ่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อุปกรณ์ทำเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือกิจกรรมสนับสนุนเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่และผลิตภัณฑ์ยาสูบ ผลิตภัณฑ์และบริการที่เกี่ยวข้องกับยาผิดกฎหมาย อุปกรณ์ใช้ยา ยาเพื่อการพักผ่อนและยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์ อาวุธอันตราย รวมทั้งปืน ระเบิด มีด ดาบ และวัตถุอื่นๆ ที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อบุคคล การพนันทุกชนิด ผลิตภัณฑ์และบริการทางเพศ การซื้อหรือขายสัตว์มีชีวิต ผลิตภัณฑ์หรือบริการทางการเงิน รวมถึงการแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ สินเชื่อ บัตรเครดิต ผลิตภัณฑ์คุมกำเนิด บริการหาคู่
นอกจากนั้น ห้ามไลฟ์เนื้อหาเกี่ยวกับการเมือง การอ้างอิง ส่งเสริม หรือคัดค้าน ผู้สมัครรับเลือกตั้ง ผู้นำทางการเมืองในปัจจุบันหรืออดีต พรรคการเมือง หรือองค์กรทางการเมือง
แน่นอนว่า ความพิเศษของฟังก์ชันไลฟ์สดทำให้ผู้ค้ารายใหญ่ต่างกระโดดลงมาเล่นในสมรภูมิ TikTok Shop เช่น “ทีวี ไดเร็ค” ในเครือบริษัท ทีวี โฮลดิ้งส์ จำกัด (มหาชน) งัดกลยุทธ์ “อินฟลูเอนเซอร์ มาร์เกตติ้ง” บุกแพลตฟอร์ม TikTok รับจังหวะตลาด Live Commerce มาแรง รับกระแสคนรุ่นใหม่ที่ใช้ TikTok เฉลี่ย 19.6 ชั่วโมงต่อเดือน
นางสาวละออศรี มัทธุรนนท์ ประธานเจ้าหน้าที่สายงานบริหารสินค้า บริษัท ทีวี ไดเร็ค จำกัด กล่าวว่า ทีวี ไดเร็ค วางแผนสร้างการเติบโตผ่านช่องทางไลฟ์คอมเมิร์ซ (Live commerce) หรือการไลฟ์สดขายสินค้า (Live selling) โดยดึงนัก Live เข้ามาเป็นผู้นำเสนอสินค้า เพื่อผสานประสบการณ์เสมือนจริงมาสร้างความใกล้ชิดระหว่างผู้ขายและผู้ซื้อ กระตุ้นให้เกิดการตัดสินใจซื้อได้อย่างรวดเร็ว และเข้าถึงฐานลูกค้าผ่านดิจิทัลแพลตฟอร์มต่างๆ ซึ่งในช่วงหลายปีที่ผ่านมาช่องทางไลฟ์คอมเมิร์ซบนดิจิทัลแพลตฟอร์มขยายการเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะแพลตฟอร์มติ๊กต็อกที่ได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว
ตอนนี้บริษัทกำลังสร้างเครือข่ายนัก Live โดยเปิดรับสมัครอินฟลูเอนเซอร์ที่มีผู้ติดตามไม่ต่ำกว่า 1,000 คน ในแพลตฟอร์มติ๊กต็อกและวางเป้าหมายนัก Live 100 คน เพื่อร่วมทำงานกับบริษัทฯ ภายใต้กลุ่ม TVDN ที่จะร่วมไลฟ์ขายสินค้าต่างๆ ของทีวี ไดเร็ค เช่น ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร, อุปกรณ์ออกกำลังกาย, สินค้าแฟชั่นและความงาม, ของใช้ในบ้าน, เครื่องครัว, สินค้าอิเล็กทรอนิกส์ และยานยนต์ ซึ่งล่าสุดสามารถสร้างเครือข่ายนัก Live ได้แล้วกว่า 40 คน และยังต้องการเพิ่มจำนวนให้ได้ตามเป้าหมาย 100 คน
นัก Live ที่เข้ามาทำกับบริษัทฯ สามารถเลือกผลิตภัณฑ์ที่จะเสนอขายและไลฟ์ผ่านแพลตฟอร์มติ๊กต็อกที่บ้าน หรือเข้ามาใช้สตูดิโอและสิ่งอำนวยความสะดวกที่จัดเตรียมไว้ภายในพื้นที่สำนักงานใหญ่ของบริษัท โดยได้รับส่วนแบ่งรายได้จากการขายสินค้าตามเงื่อนไขที่กำหนด พร้อมโบนัสพิเศษสำหรับผู้ไลฟ์ที่สร้างยอดขายได้ตามเป้าหมาย
เหตุผลสำคัญ เพราะ TikTok เป็นแพลตฟอร์มที่มาแรงและได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เป็นทั้งช่องทางจำหน่ายสินค้าและสร้างการรับรู้เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีข้อมูลว่า ปี 2565 มีผู้ใช้งานเป็นคนไทยกว่า 35.80 ล้านบัญชีและใช้งานเฉลี่ย 19.6 ชั่วโมงต่อเดือน เท่ากับ Facebook และเป็นรองเพียง YouTube ที่ใช้ระยะเวลาเฉลี่ย 23.7 ชั่วโมงต่อเดือน เป็นสื่อดิจิทัลที่กำลังมาแรงในทุกเจเนอเรชัน โดยเฉพาะกลุ่มเป้าหมาย Gen Z ที่มีสถิติการใช้งานมากที่สุด
ขณะที่ Kantar บริษัทวิจัยชั้นนำด้านข้อมูลเชิงลึกและที่ปรึกษาทางการตลาดระดับโลก เปิดรายงานวิจัย Kantar: 2023 Thailand FMCG Outlook พบว่า ภาพรวมผู้บริโภคในประเทศไทยส่วนใหญ่พยายามลดค่าใช้จ่าย ลดความถี่ในการจับจ่าย และลดประเภทสินค้า เพื่อลดผลกระทบจากสถานการณ์เงินเฟ้อปรับตัวสูง ซึ่งไม่ใช่แค่ปัญหาระดับประเทศ แต่เป็นปรากฏการณ์ระดับโลกที่ส่งผลกระทบต่อระบบเศรษฐกิจไปสู่ภาวะซบเซาหรือถดถอยได้ ไม่เว้นกลุ่มสินค้าอุปโภคบริโภคที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิตของผู้บริโภค
แต่การใช้จ่ายด้านสินค้าอุปโภคบริโภคบนช่องทางออนไลน์ยังคงเติบโตต่อเนื่อง แม้ข้อจำกัดจากโควิดสิ้นสุดลง ผู้คนกลับซื้อสินค้าและใช้บริการในร้านมากขึ้น แต่แพลตฟอร์มออนไลน์ยังคงทรงอิทธิพล และร้านค้าปลีกออฟไลน์ต้องแข่งขันกับร้านค้าค้าปลีกทั่วไปและคู่แข่งในแพลตฟอร์มออนไลน์ เพราะผู้คนยังคงซื้อของออนไลน์มากขึ้นเรื่อยๆ อาจลดมูลค่าต่อครั้งแต่เน้นจับจ่ายบ่อยขึ้น โดยเฉพาะ TikTok Shop ซึ่งกำลังเป็นช่องทางสร้างกำไรในขณะนี้.
