คดีแม่ตั๊ก-ป๋าเบียร์ เจ้าของห้างเพชรทอง K2N หลอกขายทองออนไลน์ มีผู้เสียหายทั่วประเทศ แม้ยังไม่สรุปตัวเลขชัดเจน แต่ประเมินจากการไลฟ์โชว์ความร่ำรวยของสองผู้ต้องหา ทั้งเงินสดเต็มตู้เซฟขนาดใหญ่ บ้านหลังโตระดับคฤหาสน์ ซูเปอร์คาร์ สินค้าแบรนด์เนม และการกินหรูอยู่สบาย อาจมีมากกว่าพันล้านบาท
ทั้งหมดสะท้อนถึงช่องโหว่ของการซื้อขายสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์ที่ขยายตัวอย่างรวดเร็วจนกฎหมายและการควบคุมของภาครัฐตามไม่ทัน ขณะที่มีผู้หลงเชื่อจากภาพการโฆษณาบวกกับการสร้างภาพแม่ค้าคนดัง จนไม่ได้ตรวจสอบก่อนสั่งซื้อสินค้า
แต่ข้อมูลเริ่มปรากฏเมื่อมีลูกค้าจำนวนมากที่สั่งซื้อทองผ่าน TikTok และวันหนึ่งต้องการนำสร้อยพร้อมจี้ไอ้ไข่และดอกไม้ทองคำไปจำหน่ายต่อ แต่กลับไม่ได้ราคาแถมยังถูกปฏิเสธ เพราะไม่มีใบรับรองและเปอร์เซ็นต์ทองน้อยกว่าเกณฑ์ ไม่ใช่ทอง 99.99% ตามที่ระบุไว้ในไลฟ์
มีการไลฟ์แฉผ่าน TikTok กระจายข่าวสู่สาธารณะอย่างรวดเร็ว ลูกค้าต่างตรวจสอบและเจอความจริงเหมือนกัน คลื่นมหาชนบุกห้างทองเคทูเอ็นย่านหทัยราษฎร์ขอคืนทองและมีตัวแทนผู้เสียหายอีกกลุ่มหนึ่งแจ้งความเอาผิดในข้อหา “ฉ้อโกงประชาชน” โดยนำหลักฐานการซื้อขาย และผลตรวจปริมาณทองคำมามอบให้กับพนักงานสอบสวนประกอบการพิจารณา
วันที่ 30 กันยายน 2567 ตำรวจสอบสวนกลาง (CIB) โดยกองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดเกี่ยวกับการคุ้มครองผู้บริโภค (บก.ปคบ.) จับกุมนางสาวกรกนก สุวรรณบุตร หรือ แม่ตั๊ก กรกนก และนายกานต์พล เรืองอร่าม หรือ ป๋าเบียร์ กรณีขายทองออนไลน์ 4 ข้อหาหนัก คือ ร่วมกันฉ้อโกงประชาชน ร่วมกันนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่บิดเบือน เป็นเท็จ เกิดความเสียหายแก่ประชาชน ร่วมกันโฆษณาโดยใช้ข้อความที่ไม่เป็นธรรมต่อผู้บริโภค และร่วมกันเจตนาก่อให้เกิดความเข้าใจผิดในแหล่งกำเนิด สภาพ คุณภาพ ปริมาณ หรือสาระสำคัญประการอื่นอันเกี่ยวกับสินค้าหรือบริการ ไม่ว่าจะเป็นของตนเองหรือผู้อื่น โฆษณาหรือใช้ฉลากที่มีข้อความ หรือข้อควรรู้อยู่แล้วว่าอาจเกิดความเข้าใจผิด
อย่างไรก็ตาม ปฏิเสธไม่ได้ว่า ตลาดซื้อขายสินค้าออนไลน์เติบโตอย่างรวดเร็ว โดยประเมินมูลค่าตลาดอีคอมเมิร์ซของประเทศไทยจากปี 2566 อยู่ที่ 932,000 ล้านบาท เติบโตประมาณ 14% เมื่อเทียบกับปี 2565 อยู่ที่ 818,000 ล้านบาท มีมูลค่าสูงสุดเป็นอันดับ 2 ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ รวมทั้งคาดหมายว่าจะมีมูลค่าทะลุ 1 ล้านล้านบาทในปี 2568 และทะลุ 2 ล้านล้านบาทในปี 2573
บริษัท ไพรซ์ซ่า จำกัด ผู้ให้บริการเว็บไซต์และแอปพลิเคชัน “Priceza” แพลตฟอร์มค้นหาสินค้าและบริการ ระบุว่า ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ e-Markeplace ยังคงเป็นช่องทางอันดับ 1 ด้วยส่วนแบ่ง 55% เช่น Shopee, Lazada, TikTok, Central, MOnline โดยส่วนแบ่งการตลาดแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ อันดับ 1 คือ Shopee 29% ตามด้วย LAZADA 11% Tokopedia 9% และ TikTok 9%
ที่น่าสนใจ คือ TikTok Shop เติบโตอย่างรวดเร็วในประเทศไทย เพราะความที่คนไทยชอบทดลองของใหม่และชอบโปรโมชัน ส่งผลให้ TikTok Shop ประเทศไทย กลายเป็นตลาดใหญ่อันดับ 2 ของภูมิภาคนี้ สินค้าขายดี ได้แก่ กลุ่ม Beauty สินค้า Personal care และเริ่มมีสินค้ามูลค่าสูงเข้ามาซื้อขายมากขึ้น เช่น ทองคำ เครื่องประดับ โทรศัพท์มือถือ และรถยนต์ โดยอาศัยรูปแบบการไลฟ์สดให้ลูกค้าเห็นตัวสินค้าได้อย่างน่าสนใจ
ขณะเดียวกัน TikTok ระบุว่า มีผู้ใช้งานมากกว่า 1,092 ล้านบัญชีทั่วโลก โดยกลุ่มใหญ่ที่สุด คือ กลุ่มอายุ 18-24 ปี และในทางการตลาด TikTok กลายเป็นแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียยอดนิยมสำหรับนักการตลาดหรือแบรนด์ทั่วโลกด้วย
หากเจาะข้อมูลปี 2567 ประเทศ 10 อันดับแรกที่มีผู้ใช้แอป TikTok มากที่สุด ประกอบด้วย สหรัฐฯ 168.92 ล้านบัญชี อินโดนีเซีย 126.83 ล้านบัญชี บราซิล 98.59 ล้านบัญชี เม็กซิโก 74.15 ล้านบัญชี เวียดนาม 67.72 ล้านบัญชี รัสเซีย 58.59 ล้านบัญชี ปากีสถาน 54.38 ล้านบัญชี ฟิลิปปินส์ 49.09 ล้านบัญชี ส่วนไทย 44.38 ล้านบัญชี และตุรกี 37.73 ล้านบัญชี โดยไทยถือเป็นประเทศอันดับ 5 ของเอเชีย ที่ใช้ TikTok มากที่สุด เป็นรองแค่อินโดนีเซีย เวียดนาม ปากีสถาน และฟิลิปปินส์
จริงๆ แล้ว แอปพลิเคชัน TikTok Live หรือการ Live Streaming ที่เพิ่มประสบการณ์แพลตฟอร์ม สร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างครีเอเตอร์กับผู้ชมแบบเรียลไทม์ และ Interactive Communication ที่สามารถส่งต่อการแสดงความคิดเห็นรวมถึงคำถามและคำตอบต่าง ๆ ได้ในทันที มีการกำหนดกฎและข้อห้ามในการไลฟ์ขายของชัดเจน
เงื่อนไขหลัก ได้แก่ ผู้ใช้งานต้องมีอายุ 18 ปีขึ้นไป ต้องไม่มีประวัติอาชญากรรมที่มีประวัติการกระทำความผิดต่อผู้เยาว์ ประวัติล่วงละเมิดทางเพศ การลวนลาม ฆาตกรรม การทำร้ายร่างกายหรือการละเลย การลักพาตัว การลักพาตัวเด็กข้ามชาติโดยผู้ปกครอง การค้ามนุษย์ การแสวงประโยชน์จากผู้เยาว์เพื่อการค้าประเวณี การล่วงละเมิดทางเพศผู้เยาว์แบบถ่ายทอดสดทางออนไลน์ การแสวงประโยชน์ทางเพศจากผู้เยาว์ในบริบทของการเดินทางและการท่องเที่ยว ในกรณีบัญชีนั้น ๆ มีแนวโน้มหรือเข้าข่ายข้างต้น จะปิดบัญชีนั้นทันที
มีการกำหนดเรื่องสินค้าและเนื้อหา ห้ามขายสินค้าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เปิดคลับขายแอลกอฮอล์/บริการสมัครสมาชิก อุปกรณ์ทำเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ หรือกิจกรรมที่สนับสนุนเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่และผลิตภัณฑ์ยาสูบ ผลิตภัณฑ์และบริการที่เกี่ยวข้องกับยา ยาผิดกฎหมาย อุปกรณ์ใช้ยา ยาเพื่อการพักผ่อนและยาที่ต้องสั่งโดยแพทย์ อาวุธอันตราย รวมทั้งปืน ระเบิด มีด ดาบ และวัตถุอื่น ๆ ที่ออกแบบมาเพื่อก่อให้เกิดอันตรายต่อบุคคล
เรื่องการพนันออนไลน์ กาสิโน การพนันกีฬา และเนื้อหาที่กล่าวถึงแบรนด์ที่ส่งเสริมกีฬาแฟนตาซี บิงโก ลอตเตอรี่ หรือการพนันอื่น ๆ ผลิตภัณฑ์และบริการทางเพศ
เนื้อหาเกี่ยวกับการเมือง ผลิตภัณฑ์และบริการที่ก่อให้เกิดพฤติกรรมที่ไม่ซื่อสัตย์ การซื้อขายสัตว์ ชิ้นส่วน/ผลิตภัณฑ์ของสัตว์จากแรด อุรังอุตัง ช้าง หรือสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ เขา งาช้าง กระดูก ผิวหนัง ขนสัตว์ หนัง หรือฟัน
แต่มีการเลี่ยงกฎเกณฑ์ เช่น การไลฟ์น้องหมา น้องแมว ไม่ใช้คำว่าราคา แต่จะใช้คำว่า “สินสอด” หรือ “ค่าเทอม” แทน รวมถึงอีกหลากหลายรูปแบบ
ดังนั้น ผู้บริโภคยุคปัจจุบันต้องไล่ทันกลเม็ดของเหล่าแม่ค้าออนไลน์ที่แห่เข้ามาเจาะช่องทางออนไลน์ เพราะถ้าพลาดหมายถึงการสูญเงินแน่นอน.
