Column: Well – Being
ปัจจุบันการนั่งถูกขนานนามว่าเป็น “การสูบบุหรี่รูปแบบใหม่” ไปเสียแล้ว เพราะการจ่อมนั่งอยู่กับที่นานเกินไป ก่อให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพนานัปการ ทำให้คุณเสี่ยงต่อการพัฒนาเป็นโรคหัวใจ เบาหวาน และมะเร็ง เป็นต้น
ผลการวิจัยยังยืนยันว่า แม้การนั่งดูทีวีนานๆ ก่อให้เกิดผลเสียต่อร่างกายอย่างไม่มีข้อยกเว้นเช่นกัน โดยเฉลี่ยแล้วเมื่อคุณอายุเกิน 25 ปี การนั่งดูทีวีนานขึ้นทุกหนึ่งชั่วโมง ทำให้อายุขัยของคุณสั้นลงราว 22 นาที
คำอธิบายข้อหนึ่งคือ การนั่งทำให้กล้ามเนื้อมัดที่ใหญ่ที่สุดในร่างกายไม่สามารถหดเกร็งตัวได้ ทำให้ lipoprotein lipase ซึ่งเป็นโมเลกุลในระบบเผาผลาญที่สำคัญมาก และมีหน้าที่กำจัดน้ำตาลกลูโคสและไขมันออกจากกระแสเลือด ไม่สามารถทำงานตามปกติได้
ที่สำคัญคุณไม่อาจชดเชยผลเสียจากการนั่งเป็นเวลานานด้วยการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอเสียด้วย
ดังนั้น หากคุณพยายามลุกยืนมากขึ้นและนั่งให้น้อยลง สุขภาพของคุณย่อมดีขึ้นในแง่
ป้องกันโรคร้ายคุกคาม
ถ้าคุณสามารถจำกัดเวลานั่งให้เหลือวันละไม่ถึง 4 ชั่วโมง คุณย่อมเสี่ยงต่อการป่วยด้วยโรคเรื้อรังอย่างโรคมะเร็งหรือโรคหลอดเลือดหัวใจน้อยกว่าผู้ที่ยังดื้อแพ่งนั่งจ่อมมากกว่า 4 ชั่วโมงต่อวัน
ดูแลดีเอ็นเอได้ดีขึ้น
ผลการวิจัยระบุว่า การนั่งน้อยลงทำให้เทโลเมียร์ (telomeres) ยาวขึ้น เทโลเมียร์เป็นส่วนที่อยู่บริเวณปลายสุดของโครโมโซม ทำหน้าที่เสมือนส่วนหุ้มโครโมโซม และมีผลต่อกระบวนการชราภาพของเซลล์ ยิ่งคุณมีเทโลเมียร์ยาวมากเท่าไร นั่นหมายถึงคุณมีอายุขัยยาวขึ้นเพียงนั้น และเทโลเมียร์ยิ่งสั้นมากเท่าไร หมายถึงคุณมีความเสี่ยงสูงขึ้นต่อการมีปัญหาสุขภาพที่สัมพันธ์กับการมีอายุมากขึ้น เช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคกระดูกพรุน และโรคหัวใจ
อายุยืนขึ้น
เพียงคุณสามารถจำกัดเวลาการนั่งติดเก้าอี้ให้เหลือแค่วันละ 3 ชั่วโมง คุณจะสามารถเพิ่มอายุขัยให้ตนเองได้อย่างน้อย 2 ปีเลยทีเดียว
ลดไขมันรอบเอว
นักวิจัยมหาวิทยาลัยควีนส์แลนด์ ประเทศออสเตรเลีย กล่าวว่า เมื่อวัดขนาดรอบเอวของผู้ที่ขยันลุกขึ้นยืนหลายๆ ครั้งในหนึ่งชั่วโมง แม้การลุกขึ้นยืนแต่ละครั้งจะนานเพียง 1 นาที ปรากฏว่าพวกเขามีขนาดรอบเอวลดลงโดยเฉลี่ยถึง 4 เซนติเมตร
เผาผลาญพลังงานมากขึ้น
ขณะยืนคุณเผาผลาญพลังงานได้มากขึ้นราว 200 กิโลจูลต่อชั่วโมง (1 กิโลแคลอรี = 4.182 กิโลจูล)
เมื่อเปรียบเทียบกับการนั่ง
มีสุขภาพหัวใจดีขึ้น
การนั่งให้น้อยลงและยืนให้มากขึ้น ทำให้ระดับ C-reactive protein (CRP) ลดต่ำลง โดย CRP เป็นโปรตีนที่ตับสร้างขึ้นในภาวะอักเสบเฉียบพลัน เพื่อเคลือบเซลล์ที่ได้รับบาดเจ็บ เป็นตัวชี้วัดภาวะอักเสบที่สำคัญ เพราะเมื่อคุณมีความเสี่ยงจากโรคหัวใจ ระดับ CRP ในเลือดจะสูงขึ้น
มีความสุขมากขึ้น
ผลการวิจัยระบุว่า ผู้หญิงที่ใช้เวลานั่งในแต่ละวันน้อยกว่า 4 ชั่วโมง และออกกำลังกายบ้าง มีความเสี่ยงจากโรคซึมเศร้าน้อยกว่าผู้หญิงที่นั่งนานกว่า 7 ชั่วโมงต่อวันถึง 3 เท่า
เสี่ยงเบาหวานประเภทที่ 2 น้อยกว่า
หากคุณใช้เวลาไปกับการยืนเพิ่มขึ้นมากกว่าการนั่งได้ทุก 2 ชั่วโมงต่อวัน คุณย่อมเสี่ยงต่อการเป็นเบาหวานประเภทที่ 2 ลดลงราวร้อยละ 12
ที่มา: นิตยสาร GoodHealth
เรียบเรียง: ดรุณี แซ่ลิ่ว
