Column: Well – Being
ท่ามกลางการระบาดอย่างหนักหน่วงของโรคโควิด-19 เรามักได้รับรายงานข่าวว่า มีคนจำนวนไม่น้อยทุกข์ทรมานจากภาวะแทรกซ้อนหลังจากถูกแพทย์วินิจฉัยว่า ป่วยเป็นโรคโควิด-19 เช่น บางคนไอเรื้อรัง ขณะที่อีกหลายคนมีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ บางคนโชคดีที่รู้สึกสบายดี แต่มีผู้หายป่วยจากโควิด-19 แล้วกำลังปวดหัวกับปัญหาผมร่วงเช่นกัน
นิตยสาร Prevention รายงานว่า เมื่อเร็วๆ นี้ สมาชิกของ Survivor Corps ซึ่งเป็นเฟซบุ๊กที่สนับสนุนผู้ป่วยเป็นโควิด-19 ได้เปิดเวทีให้สมาชิกผู้มีประสบการณ์ผมร่วงเป็นเวลาหลายเดือน หลังหายป่วยจากโรคโคโรนาไวรัสสายพันธุ์ใหม่นี้
“ฉันป่วยหนักเป็นโควิด-19 เมื่อเดือนเมษายน ขอบคุณพระเจ้าที่ฉันหายป่วยได้ แต่ตอนนี้ฉันกำลังวิตกเกี่ยวกับผลที่ตามมา” สมาชิกคนหนึ่งเขียนเล่า “ผมของฉันร่วงมากเหลือเกิน และฉันก็กลัวเกินกว่าที่จะแปรงผมด้วย”
สมาชิกอีกคนหนึ่งเล่าว่า “ตอนนี้ผมร่วงมาก ฉันป่วยเมื่อปลายเดือนมีนาคม อาการผมร่วงค่อยๆ แย่ลงเรื่อยๆ”
อีกคนหนึ่งเสริมขึ้นว่า “ปกติฉันเป็นคนผมหนา แต่ตอนนี้เวลารวบผมแล้วผูกเป็นหางม้า ความหนาเหลือเพียงครึ่งหนึ่งของที่เคยหนา”
จดหมายข่าวเพื่อการวิจัยที่ตีพิมพ์ใน JAMA ช่วงต้นเดือนกรกฎาคม วิเคราะห์ข้อมูลจากคนไข้ 143 รายผู้ป่วยเป็นโควิด-19 และพบว่าร้อยละ 44 กล่าวว่า พวกเขามี “คุณภาพชีวิตที่แย่ลง” มีรายงานว่าพวกเขาทุกข์ทรมานจากอาการเรื้อรังรูปแบบต่างๆ เช่น อ่อนล้า หายใจขัด ปวดข้อ และเจ็บหน้าอก แต่ไม่ได้ระบุอาการผมร่วง
กระนั้นก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญต่างไม่รู้สึกช็อกในประเด็นที่ว่า โควิด-19 เกี่ยวข้องกับอาการผมร่วงด้วย “ผมร่วงเป็นปรากฏการณ์ที่อธิบายได้ดีหลังจากที่เกิดภาวะเครียดขึ้นกับร่างกายของเรา” ดร. แอเมช เอ. แอดัลจา ผู้เชี่ยวชาญโรคติดเชื้อแห่งศูนย์จอห์น ฮอบกินส์ กล่าว
ทำไมโควิด-19 จึงนำไปสู่อาการผมร่วง?
“โควิด-19 เป็นสาเหตุของความเครียดมากมายที่เกิดขึ้นในระบบของร่างกาย” ดร. แกรี โกลเดนเบิร์ก ผู้ช่วยศาสตราจารย์คลินิกด้านโรคผิวหนังแห่งโรงพยาบาลเมาต์ ไซนาย อธิบาย “เมื่อร่างกายเกิดความเครียด มันทำให้เลือดและสารอาหารไหลไปหล่อเลี้ยงรากผมไม่ได้มากเหมือนปกติ”
ผลคือ รากผมตายและเริ่มร่วง กระบวนการนี้เรียกว่า telogen effluvium (ผมร่วงทั้งศีรษะ) ปกติแล้วผมร่วงวันละ 100 เส้นโดยประมาณ แต่เมื่อคุณมีผมร่วงมากกว่านั้น จัดได้ว่าคุณอยู่ในประเภทผมร่วงทั้งศีรษะ ทั้งนี้เป็นคำอธิบายจากสถาบันโรคผิวหนังแห่งอเมริกา
อาการผมร่วงทั้งศีรษะนี้ไม่ใช่อาการเฉพาะของโรคโควิด-19 แต่มาจากหลากหลายสาเหตุ ได้แก่ น้ำหนักตัวที่ลดลง ภาวะตั้งครรภ์ ภาวะเครียดสุดขีด มีไข้สูง เข้ารับการผ่าตัด ล้มป่วย หยุดกินยาคุมกำเนิด
ดร. โกลเดนเบิร์ก กล่าวว่า เขามองว่าอาการผมร่วงทั้งศีรษะเป็นเรื่องธรรมดาที่เกิดขึ้น “หลังล้มป่วยหนักไม่ว่าจะเป็นโรคอะไรก็ตาม” และคนส่วนใหญ่สังเกตเห็นว่า พวกเขาผมร่วงหลังหายป่วยไปแล้วไม่กี่เดือน
ผมจะงอกได้เหมือนเดิมไหม?
สถาบันโรคผิวหนังแห่งอเมริกาตอบว่า น่าจะได้ ผมร่วงมักเกิดขึ้นมากที่สุดประมาณสี่เดือนหลังการล้มป่วย จากนั้นผมจะร่วงน้อยลง แล้วผมของคุณจะงอกใหม่กลับมาดกหนาเหมือนปกติภายในหกถึงเก้าเดือน
แต่ ดร. โกลเดนเบิร์ก เตือนว่า เป็นไปได้ที่ผมร่วงจะกลายเป็นอาการเรื้อรัง ซึ่ง ณ เวลานี้ ยังไม่อาจสรุปได้แน่ชัดว่า เป็นเพราะโควิด-19 หรือเปล่าที่ทำให้เกิดอาการผมร่วง
