แม้จะมีตำแหน่งเป็นผู้อำนวยการเว็บไซต์เอเอสทีวี ผู้จัดการออนไลน์ (www.manager.co.th) แต่บทบาทความรับผิดชอบที่กว้างขวางกว่านั้นของวริษฐ์ ลิ้มทองกุล อยู่ที่การเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบการพัฒนา New Media ส่วนใหญ่ของเครือผู้จัดการ ซึ่งทัศนะของเขาอาจช่วยขยายภาพของ “ผู้จัดการ” ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
“พัฒนาการของเทคโนโลยีสมัยใหม่ มีส่วนอย่างมากต่อการปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ของสื่อ เพราะนอกจากจะต้องแข่งขันกันเองแล้ว ยังต้องปรับเปลี่ยนให้ทันกับไลฟ์สไตล์ใหม่ของผู้คนในสังคมด้วย”
ประเด็นที่ท้าทายความสามารถของการบริหารสื่อนิวมีเดียก็คือ ภายใต้พฤติกรรมการบริโภคข่าวสารและเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไป รูปแบบทางธุรกิจ (business model) ก็ต้องปรับเปลี่ยนไปด้วย เพราะแม้ว่าตลอดเวลาที่ผ่านมาสำนักพิมพ์และสื่อในระบบเก่าจะสามารถดำเนินธุรกิจด้วยดีมาอย่างยาวนาน
แต่หากไม่สามารถกำหนดหนทางว่าจะเดินต่อไปอย่างไร ก็จะกลายเป็นปัญหาได้อย่างง่ายดาย
การเปลี่ยนแปลงของสื่อในโลกดิจิตอลที่เกิดขึ้นจึงเป็นทั้งโอกาสและความท้าทายที่ต้องอาศัยทั้งประสบการณ์ และความเชื่อมั่นในการเปลี่ยนผ่านเข้าสู่บริบทใหม่
ความเป็นไปของ “ผู้จัดการ” นับจากอดีตจนถึงปัจจุบันในด้านหนึ่งเกี่ยวเนื่องและเป็นผลพวงที่เกิดมีขึ้นจากแนวความคิดและวิสัยทัศน์ของ สนธิ ลิ้มทองกุล ผู้ก่อตั้งเครือผู้จัดการ ที่วางรากฐานสำหรับการพัฒนาไว้ตั้งแต่ต้นและดำเนินการให้ปรากฏผลเป็นรูปธรรมอย่างไม่ต้องสงสัย
“ปรากฏการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นกับเครือผู้จัดการทั้งระบบ ในด้านหนึ่งอาจเปรียบเทียบได้กับภาษิตที่ว่า ‘หมูบินได้’ ซึ่งก็คงไม่ผิดนัก” วริษฐ์เทียบเคียงก่อนขยายความว่า ไม่มีใครคาดคิดหรือตระหนักมาก่อนว่าหมูจะบินได้ แต่เมื่อลมพายุขนาดใหญ่พัดมา และหมูสามารถเข้าไปอยู่ในศูนย์กลาง ของพายุและใช้แรงดันของพายุพยุงตัวให้ลอยขึ้นมาได้ นี่คือปรากฏการณ์ที่กำลังเกิดขึ้นกับ “ผู้จัดการ”
การวางรากฐานและระบบโครงสร้างภายในมานานกว่า 20 ปีของผู้จัดการ และประสบการณ์จากการบุกเบิกสื่อออนไลน์มานานกว่า 10 ปี ทำให้ “ผู้จัดการ” เป็นรายแรกๆ ที่ก้าวสู่ระบบข่าวดิจิตอล นอกจากจะทำให้ “ผู้จัด การ” ได้เรียนรู้และเผชิญกับปัญหายังค้นพบวิธีในการแก้ปัญหาด้วย
“กระแสของโลกดิจิตอลก็เหมือนลมพายุที่กำลังพัดโถมเข้ามาสำหรับคนอื่นๆ สิ่งเหล่านี้อาจจะสร้างความกังวลใจ แต่สำหรับ “ผู้จัดการ” เราประเมินสิ่งเหล่านี้ในอีกมิติหนึ่ง โดยเราเห็นว่านี่คือโอกาสที่ไม่เคยเกิดมีขึ้นมาก่อน แต่ทั้งนี้เป็นเพราะเราได้เตรียมความพร้อมและทำความเข้าใจกับลมพายุนี้มาดีพอสมควรแล้ว”
การปรากฏตัวขึ้นของ ASTV Manager for iPhone ที่เป็นแอปพลิเคชั่นอ่านข่าวสำหรับผู้ใช้ไอโฟนเวอร์ชั่นอัปเดต ใหม่ล่าสุดเมื่อไม่นานมานี้ อาจเป็นหนึ่งในประจักษ์พยานที่สนับสนุนถ้อยแถลงของวริษฐ์ได้อย่างชัดเจนในเรื่องนี้
แม้ว่าภายใต้บริบทที่เครื่องมือและอุปกรณ์สื่อสารหลากหลายได้พัฒนาขึ้นตามลำดับขั้นของความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี จนทำให้สื่อหลายสำนักเริ่มตระหนักและรับรู้ถึงศักยภาพที่แท้จริงของโลกดิจิตอล แต่ไม่ได้หมายความว่าผู้ประกอบการทุกรายจะประสบผลสำเร็จในการก้าวเข้าสู่โลกดิจิตอลแต่อย่างใด
“อุปกรณ์ใหม่ๆ ถูกพัฒนาขึ้นเกือบจะเรียกว่าทุกวัน ซึ่งหมายความว่าเราต้องทำความเข้าใจและมีต้นทุนการผลิต ที่ต้องพร้อมสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ แต่นั่นไม่สำคัญเท่ากับองค์ประกอบของความสำเร็จที่ต้องยืนอยู่บนฐานของ contents, marketing และIT”
คณะผู้บริหาร “ผู้จัดการ” เชื่อมั่นอยู่เสมอว่า contents หรือเนื้อหาของข่าวในเครือผู้จัดการ เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ ผู้จัดการสามารถพัฒนาไปสู่การเป็นเจ้าตลาดคอนเทนต์ข่าวและกลายเป็นผู้นำสื่อออนไลน์ เพราะไม่ว่าจะสืบค้นผ่าน ระบบใดก็จะมีลิงค์ให้เข้าสู่ฐานข้อมูลของเครือผู้จัดการ ซึ่งมีฐานะเป็นคลังข้อมูลขนาดมหึมาที่มีคุณค่าอย่างยิ่งด้วย
กลไกสำคัญที่ทำให้คอนเทนต์ของ “ผู้จัดการ” มีความ โดดเด่นมากกว่าสื่อรายอื่น ในด้านหนึ่งอยู่ที่การบริหารความหลากหลายของเนื้อหา ให้เป็นกลุ่มก้อนที่พร้อมตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคข่าวสารแต่ละกลุ่มได้อย่างลงตัว ขณะเดียวกันประเด็นว่าด้วยระบบ IT ก็ถือเป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งที่ทำให้ “ผู้จัดการ” มีความพร้อมที่จะก้าวเดินไปข้างหน้าส่งผ่านข้อมูลข่าวสารไปสู่ผู้อ่านได้อย่างมีประสิทธิภาพ
“คอนเทนต์ข่าวอาจเทียบได้กับรากฐานที่มั่นคงซึ่งสามารถที่จะสร้างอาคารสูง 100 ชั้นได้เลย แต่ที่ผ่านมาด้วยระดับของเทคโนโลยีในช่วงก่อนหน้านี้ ทำให้ดูเหมือนว่า “ผู้จัดการ” ค่อยๆ พัฒนามาเพียงไม่กี่ชั้น แต่เมื่อสังคมก้าวสู่ชีวิตดิจิตอลมากขึ้น นับจากนี้ “ผู้จัดการ” กำลังต่อยอดอย่างรวดเร็วโดยเฉพาะการก้าวสู่ยุคของแอปพลิเคชั่นหรือสิ่งพิมพ์ดิจิตอลเต็มรูปแบบ”
นอกจากนี้ภายใต้เทคโนโลยีสมัยใหม่ทำให้ฐานข้อมูล และการเชื่อมโยงเนื้อหาไปสู่เรื่องที่เกี่ยวเนื่องของ “ผู้จัดการ” สามารถข้ามพ้นขีดจำกัดของการสืบค้นในสื่อสิ่งพิมพ์เดิมไปอย่างสิ้นเชิง ทำให้ผู้อ่านได้ประโยชน์สูงสุดจากการเชื่อมโยงข้อมูลที่มีอยู่มากมายได้สะดวกยิ่งขึ้น
เพราะภายใต้การเป็นสื่อดิจิตอล ในด้านหนึ่งก็คือความครบถ้วนและการเชื่อมโยงถึงกัน ซึ่งการพัฒนาสื่อสิ่งพิมพ์เดิมให้เป็นสื่อดิจิตอลของเครือผู้จัดการ จะเป็นการผนวก รวมเนื้อหาสาระที่มีอยู่ในระบบของเครือผู้จัดการทั้งหมดและในทุกแพลตฟอร์ม ทั้งแอปพลิเคชั่น เว็บไซต์ โทรศัพท์มือถือ รวมถึงทีวีให้เป็นเนื้อเดียวกัน เป็นการก้าวข้ามขีดจำกัดของสื่อในรูปแบบเดิมไปโดยปริยาย
“เทคโนโลยีกำลังนำพาให้ ‘ผู้จัดการ’ พุ่งทะยานไปข้างหน้าเป็นการพุ่งทะยานเพราะเราเชื่อมั่นว่าเราบินได้ผู้คน จำนวนไม่น้อยอาจประเมินยุคสมัยของสื่อสิ่งพิมพ์ว่าเป็นเหมือนการสิ้นสุดของผืนแผ่นดินที่ทำให้เกิดเป็นหน้าผาสูงชัน และน่าสะพรึงกลัว แต่สำหรับ ‘ผู้จัดการ’ เรากำลังจะพุ่งทะยานไปสู่พื้นที่กว้างด้วยปีกแห่งเทคโนโลยีที่พัฒนาขึ้นมานี้”
ยุทธศาสตร์ด้าน IT ของผู้จัดการ นับเป็นปัจจัยสำคัญ ที่ทำให้ “ผู้จัดการ” มีความพร้อมที่จะก้าวเดินไปข้างหน้าบน หนทางของสื่อในยุคดิจิตอลได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะในขณะที่องค์กรสื่อทั่วไปอาจประเมินมิติของเทคโนโลยี IT ในฐานะที่เป็นปัจจัยภายนอก แต่“ผู้จัดการ” ประเมินว่านี่คือมิติของปัจจัยภายในและเป็นส่วนหนึ่งในการวางแผนยุทธศาสตร์ขององค์กรมาอย่างยาวนาน
“ผู้จัดการ” ลงทุนด้านไอทีมาอย่างต่อเนื่องภายใต้เป้าหมายที่ว่าเราควรสามารถพัฒนาเทคโนโลยีต่างๆ ได้เอง ในระดับที่สามารถพึ่งพาตัวเองได้ นั่นหมายความว่าผู้บริหาร ขององค์กรต้องสามารถประเมินทิศทางและแนวโน้มของเทคโนโลยี รวมถึงพฤติกรรมและพัฒนาการของอุปกรณ์ใหม่ๆ ให้ดี เพื่อไม่ให้สิ้นเปลืองกับการลงทุนเหล่านี้โดยไม่จำเป็น”
จังหวะก้าวและการพัฒนาของเครือ “ผู้จัดการ” นับจากนี้จึงไม่ใช่เหตุบังเอิญ แต่เป็นไปภายใต้แผนยุทธศาสตร์และแนวนโยบายที่ชัดเจน เป็นการพุ่งทะยานจากพื้นที่คุ้นชิน เดิมๆ ไปสู่พื้นที่กว้างที่มีเพียงท้องฟ้าเป็นขอบกำหนด
